Clinton Na Kosovu: Retorika Naprema Stvarnosti
Barry Grey
27. novembra 1999.
Posjeta Bill Clinton-a Kosovu 23. novembra je predstavljena kao proslava američke vojne sile u službi svrsishodne humanitarne svjetske misije. Međutim, ona se zbila nasuprot rastućih dokaza da su tvrdnje o srpskom etničkom genocidu protiv kosovskih Albanaca, koje su se koristile proljetos da se pokrene javno mnjenje u korist 78-dnevnog bombardovanja Jugoslavije, bile krajnje pretjerane. (Vidite članke World Socialist Web Site-a: "Istrage Poriču NATO-ve Tvrdnje 'Etničkog Genocida' Na Kosovu" (http://www.wsws.org/hr/1999/nov1999/koso-n09.shtml - Srpskohrvatski) od 9. novembra, i "Killings of Kosovans continue under NATO occupation at pre-war rate," (http://www.wsws.org/articles/1999/nov1999/koso-n16.shtml - Engleski)od 16. novembra 1999.)
Društveno i političko stanje na Kosovu pod okupacijom NATO-a, pet mjeseci od kraja rata, još dalje diskredituju opravdanja koja su SAD i njeni evropski saveznici dali za svoju vojnu intervenciju. Kosovo i dalje ostaje opustošena zemlja. Dok se balkanska zima bliži, stotine hiljada stanovnika je ostalo bez najosnovnijih životnih potreba—smještaja, vode, sanitacija, struje, posla. Čak je i glavni UN administrator na Kosovu, Bernard Kouchner, bio primoran da javno ocrni odbijanje SAD-a i njenih partnera u ratu da obezbjede minimalnu financijsku pomoć potrebnu da se spriječi nova humanitarna katastrofa.
Pod okriljem NATO trupa i UN funkcionera, Oslobodilačka Vojska Kosova koju podržava Amerika, vrši svoju sopstvenu kampanju etničkog čišćenja, protjerujući preko 100.000 Srba, Roma i drugih manjina iz pokrajine. Uprkos pričama o ljudskim pravima, brojni komentatori opisuju ubrzani porast aktivnosti mafije, kriminala i političke represije pod samozvanom privremenom vladom OVK-a.
New York Times je, na primjer, izdao članak 22. novembra kojeg ja napisao njihov dopisnik iz Kosova, Steven Erlanger, pod naslovom "Haos i Netrepeljivost Preovladavaju Uprkos Naporima UN-a." Ovaj članak prikazuje sliku društvenog pustošenja, neobuzdanog kriminala i rasprostranjene represije, usmjerenih ne samo protiv Srba i drugih manjina, nego i etničkih Albanaca koji se zamjere OVK-u i njenim liderima koje podržavaju SAD, Hashim Thaci-ju i generalu Agim Ceku-u.
Erlanger piše: "Paljenje srpskih domova se vrši skoro svakodnevno i sistematski, povećavajući pritisak na srpsku manjinu da se isele iz pokrajine ili da se skupe po enklavama, okruženi neprijateljski nastrojenim Albancima koji se sjećaju svojih sopstvenih godina represije."
On navodi izvještaj kojeg je ranije ovog mjeseca izdao UN specijalni predstavnik za ljudska prava u bivšoj jugoslaviji, Jiri Dienstbier, koji je izjavio da je "etničko čišćenje etničkih Albanaca proljetos, koje je bilo propraćeno ubistvima, mučenjem, pljačkom i paljenjem, zamijenjeno etničkim čišćenjem Srba, Roma, Bosanaca i drugih ne-Albanaca ove jeseni, popraćeno istim tim zločinima."
Erlanger dostavlja primjere anti-srpskog uzbunjivanja i agitacije od strane Korpusa za Zaštitu Kosova, nove organizacije koja je osnovana pod zvaničnim odobrenjem NATO-a i UN administracije iz "navodno raspuštene" OVK. On navodi visoke UN i vojne zvaničnike koji kažu da su otkrivena dva zatvorenička logora na posjedu Korpusa za Zaštitu Kosova, koji ne bi trebao da vrši ikakve policijske dužnosti, i da su ti logori držali i Albance i Srbe, "od kojih su neki na sebi imali dokaze batina."
Ovi isti zvaničnici, prema pisanju Erlinger-a, su spomenuli ubistva od najmanje dva lokalna lidera partije Ibrahima Rugova-e, albanskog kosovskog nacionaliste koji je politički konkurent Thaci-ju.
Dan poslije pojave Clinton-a na Kosovu, Washington Post je objavio članak pod naslovom "Kosovski Pobunjenici Prave Svoje Sopstvene Zakone", koji opisuje kampanju prisilnog istjerivanja Albanaca, kao i Srba, od strane OVK-a. Ovaj članak tvrdi da su "ova istjerivanja dio onoga što oficiri UN policije i NATO zvaničnici u četiri glavna gradska centra opisuju kao rastući dokaz ilegalnih djelatnosti od strane bivših pobunjeničkih boraca na Kosovu, koje organizuje vlada." On nastavlja: "bivši OVK borci su organizovani u grupe koje zastrašuju Srbe, kao i etničke Albance, da bi prisvojili stanove, naplatile dadžbine ili dokopali novca od stanarine od tih stanova."
Ovakve djelatnosti od strane OVK-a nisu mogle iznenaditi američke zvaničnike, koji su prije samo dvije godine okarakterisali ovu organizaciju kao terorističku. Kada su SAD odlučile da otvoreno podrže OVK, one su bile prilično svjesne netrepeljivosti koju ovi buntovnički separatisti osjećaju prema Srbima i drugim manjinama, njihovom objavljenom cilju da ujedine Kosovo i dijelove Makedonije sa Albanijom da bi osnovali 'Veliku Albaniju,' i njihovim vezama sa elementima albanske mafije i njihovog krijumčarenja droge. Po pitanju etničkog šovinizma, tu nije bilo bitne razlike između srpskog nacionalizma jugoslovenskog predsjednika Slobodana Miloševića i albanskog nacionalizma OVK-a. Niti je tu bilo ijednog razloga da se vjeruje da će OVK, kada dođe na vlast, biti išta manje okrutna od srpskih snaga koje je svrgnula.
U svjetlu ovih političkih okolnosti, Clinton-ova deklamacija na Kosovu o etničkoj toleranciji i demokratiji je postala ne samo budalasta, nego donekle i surealna. To da je javna privrženost Washington-a ljudskom pravima krajnje licemjerna—korisnost koju primjenjuje zemljama koje smatra preprekama globalnim ciljevima SAD-a, i koju zaboravlja kod prijateljskih režima-—je bilo naglašeno činjenicom da je Clinton baš bio obavio 5-dnevnu posjetu Turskoj. Ankara, koja je čuvena po svojojim represivnim mjerama, vodi 15-godišnji rat protiv Kurda u jugoistočnoj Turskoj, rezultirajući u desetinama hiljada kurdskih žrtava i protjerivanjem od preko miliona civila iz njihovih domova. Međutim, to nije spriječilo Clinton-a od demonstrativnog potvrđivanja i objavljivanja podrške SAD-a turskom režimu.
Dosta se pisalo i govorilo o hladnoj šutnji etničkih Albanaca, koji su se okupili da slušaju Clinton-a u Uroševcu, prema pozivu predsjednika SAD-a da oproste Srbima. Međutim, kada se uzme u obzir uloga Washington-a u demonizaciji srpskog stanovništva i činjenica da je pomogao OVK-u da dođe na vlast, ovome se nebi trebalo čuditi. Čak i da su pojedini članovi publike bili za pomirenje, oni bi bili u opasnosti od OVK-a ako bi se usudili da otvoreno izraze takvo stanovište.
U svom govoru trupama na Bondsteel vojnoj bazi na Kosovu, Clinton je ponovio zvanično američko gledište na slijedeći način: "Ovaj rat je prouzrokovala odlučnost jednog čovjeka da protjera čitav jedan narod iz zemlje zbog njihovog etničkog i religioznog porijekla." Na nesreću Bijele Kuće, očigledni nesklad između američke propagande o stopi srpskog ubijanja i stvarnog broja albanskih žrtava, i ružna stvarnost američkog protektorata uspostavljenog na kraju rata, diskredituje ovo banalno objašnjenje koje samo služi njihovim interesima. Postavlja se neizbježno pitanje: koji su stvarni razlozi i motivi agresije na Srbiju koju su vodile SAD?
World Socialist Web Site je objavio mnogo materijala oko ovog pitanja, i jedan od najvažnijih je naša izjava od 24. maja 1999. pod naslovom Zašto Je NATO U Ratu Sa Jugoslavijom? Svijetska Moć, Nafta i Zlato (http://www.wsws.org/hr/1999/maj1999/stat-m24.shtml - Srpskohrvatski) Ovdje je dovoljno objasniti da se erupcija etničkog sukoba ne može prosto, ili čak osnovno, pripisati mahinacijama Miloševića. Njegovi srpski šovinistički stavovi se u suštini ne razlikuju od šovinističkih stavova njegovih nacionalističkih suparnika u bivšim jugoslovenskim republikama Slovenije, Hrvatske i Bosne, koji vladaju s punom podrškom SAD-a.
Kučan iz Slovenije, Tuđman iz Hrvatske, Izetbegović iz Bosne i Milošević iz Srbije, su došli na scenu kao posljedica intervencije zapadnih banki i vlada, koji su od 1980-ih nametnuli ekonomski režim stabilizacije i privatizacije industrije i financija, što je pojačalo cetnrifugalne tendencije unutar jugoslovenske federacije. Od 1991, cijepanje federacije je prvo forsirala Njemačka, a potom i SAD, bodreći otcjepljenje Slovenije, Hrvatske i Bosne, uprkos upozorenjima od strane istoričara i drugih koji poznaju Balkan, da će raspad Jugoslavije neminovno dovesti do nasilnih etničkih sukoba.
Sve velike sile su bile motivisane željom da rasture sve što je ostalo od stare državne ekonomije i što brže nametnu odnose kapitalističkog tržišta. U isto vrijeme, SAD, Britanija, Njemačka, Francuska, Italija, Grčka, itd. su imali svoje planove za tržišta i resurse Jugoslavije, čitavog Balkana, i susjednih regiona.
Tokom pet mjeseci od završetka kosovskog rata, sve češće su počeli da se pojavljuju izvještaji u buržoaskoj štampi koji ukazuju na neke ekonomske i geo-političke ciljeve američkog imperijalizma, koji su igrali osnovnu ulogu u njegovoj odluci da ide u rat protiv Srbije. Ruska invazija Čečnije na Kavkazu i rastuće napetosti između Washington-a i Moskve su doveli ova pitanja u centar aktuelnosti.
Ova pitanja se odnose na borbu za dominaciju nad regionima koji su bogati naftom, i koji se graniče sa Kaspijskim morem—Kavkaz i bivše sovjetske republike centralne Azije. Američki pokušaji da ostvare nadmoć nad ovim područjem je suština Clinton-ove posjete Turskoj, zemlje čija je geografija—koja formira zemljani most između Balkana i Tranzkavkaza—čini strateški važnom za svjetske sile koje pokušavaju da eksploatišu ogromne netaknute rezerve nafte i plina u Kaspijskom regionu.
Najvažniji događaj Clinton-ove posjete Turskoj je bio potpisivanje sporazuma između Turske, Gruzije, Azerbajdžana, Kazakstana i Turkmenistana za planove, koje podržavaju SAD, za izgradnju naftovoda od azerskog glavnog grada Bakua do turske mediteranske luke Ceyhan-a, i drugog cjevovoda da snabdije prirodni gas preko Kaspijskog mora, od Turkmenistana do Turske. Washington je uložio velike napore zadnjih nekoliko godina da realizuje ove projekte, ne krijući svoju opoziciju alternativnom, jeftinijem i direktnijem putu koji bi tekao, ili kroz Iran ili kroz Rusiju.
Američki predstavnici su otvoreno izjavili da SAD smatraju svoj prijedlog za cijevovod veoma važnim za opštu strategiju oslabljenja pozicije Rusije, i dovođenja bivših sovjetskih republika u Tranzkavkaziji i centralnoj Aziji pod Washington-ovu sferu uticaja. Rat protiv najbližeg saveznika Moskve na Balkanu, Srbije, i američka koncentracija na Tursku su dijelovi ovog strateškog prodora američkog imperijalizma u ovaj važni Kaspijski region.